مقدمه

آنچه باعث بقای اسلام و نظام اسلامی است فرهنگ ایثار و شهادت است و این فرهنگ برگرفته از فرهنگ عاشورا بوده که ما باید به آن توجه ویژه ای داشته باشیم. توجه به فرهنگ ایثار و شهادت راز بیمه شدن کشور در برابر دشمنان است. جامعه امروز نیازمند گسترش فرهنگ ایثار و شهادت است که در این زمینه همه دست اندرکاران وظیفه مهمی را بر عهده دارند. دوران هشت ساله دفاع مقدس مشعلی است که همیشه فروزان است و نیازهای فکری و معنوی نسل فعلی و نسل های بعدی را تأمین می کند. و نیازمند معرفی رشادت های رزمندگان در طول هشت سال دفاع مقدس به نسل سوم انقلاب است. تفاوت دفاع مقدس ما با بقیه جنگ ها در روحیه معنویت و ایثار و فداکاری رزمندگان بوده است که این روحیه در هیچ جنگی در دنیا دیده نشده است. رزمندگان ما خلأ تسلیحاتی خود را با معنویت پر می کردند و اگر لطف خدا و عنایت ائمه اطهار علیهم السلام نبود ما پیروز نمی شدیم. واقعیت این است که دفاع مقدس از مهم ترین جلوه های نقش آفرینی معنوی رزمندگان اسلام می باشد. واقعیت و گرایش رویدادهای واقعی به سمت ارزش های مقدس معنوی مهم ترین رویکردی است که در دوران دفاع مقدس شکل گرفت. ره آوردی که اعجاز خود را در 8 سال دفاع مقدس نشان داد و این دوره تاریخی را تحت پوشش قرار داد حضور رزمندگان و ایثارگرانی بود که بدون هیچ چشم داشتی در مناطق جنگی حاضر می شدند و سرچشمه همه این رشادت ها معنویت بوده است. اشتیاق و شور رزمندگان برای حضور در جبهه ها وصف ناشدنی بود و معنویت آنها باعث تحمل سخت ترین و مشکل ترین وضعیت ها می شد. بنابراین، میراث انقلاب ما معنویتی بود که در دوران دفاع مقدس جامعه را فرا گرفت. از بارزترین جلوه های رهبری و نقش معنوی حضرت امام خمینی رحمه الله و تأثیر شگرف آن بر روحیه ملت و رزمندگان اسلام، هدایت و رهبری ایشان در هشت سال حماسه دفاع مقدس است و اطاعت از فرماندهی از بدیهی ترین ویژگی ها و آشناترین شاخصه های رزمندگان اسلام است.

در این مقاله بر فرصت ها و ظرفیت های فرهنگ ایثار و شهادت که برگرفته از ارزش های به دست آمده در دوران دفاع مقدس می باشد و آن هم در بستر معنویت شکل گرفته، تأکید می شود. در ادامه همچنین معنویت و تأثیر آن در فرهنگ ایثار و شهادت؛ رابطه معنویت و دفاع و جهاد در قرآن؛ نقش کاربردی معنویت؛ فرهنگ ایثار و شهادت و مهندسی آن؛ و... مورد بحث قرار می گیرد.

ادامه مطالب ...

میرالمؤمنین(ع) فرمود: ان المسکین رسول آلله فمن منعه فقد منع‌الله و من اعطاه فقد اعطی الله- شخص نیازمندی که به تو روی آورده در واقع فرستاده خداست. کسی که از کمک کردن به او دریغ کند، قطعا از خداوند دریغ نموده است و کسی که به او بخشش کند، در حقیقت به خدا بخشیده است. (نهج‌البلاغه حکمت 304)

امام در فراز دیگری می‌فرمایند: چنانچه شخص توانمند، محتاجی را از در خانه خود برگرداند، منتظر باشد که به عقوبت محرومیت و بی‌بهره ماندن از رحمت خدا دچار شود و از جرگه جوانمردان خارج خواهد شد. (غررالحکم ص 503 ج1)

 مرحوم نراقی می‌نویسند: مستحب است آدمی وقتی چیزی را انفاق کرد و صدقه داد، دست خود را ببوسد. زیرا که به دستی رسیده است که نایب دست خداست.

 امام اول(ع) فرمود: صدقه دهنده دست خود را ببوسد زیرا صدقات را خدا می‌گیرد. رسول اکرم(ص) فرمود: صدقه مؤمن اول به دست خدا می‌رسد و سپس به دست نیازمند می‌رسد. از امام صادق(ع) نقل است که: خداوند فرمود: هیچ چیز نیست مگر اینکه دیگری را موکل گرفتن آن کرده‌ام مگر صدقه را که بدست خود می‌گیرم. 

حتی اینکه مرد یا زن خرمائی یا نصف خرمائی را تصدق می‌کند، آن را تربیت می‌کنم و رشد می‌دهم همچنان که کسی کره اسب خود را پرورش می‌دهد و چون روز قیامت به ملاقات من بیاید آن را از کوه احد بزرگ تر خواهد دید. (معراج‌السعاده ص 352)

ابوحمزه ثمالی می‌گوید: من با امام سجاد(ع) نماز صبح روز جمعه را خواندم. بعد از آنکه از نماز فارغ شد برخاست تا به منزل برود. من هم به دنبالش برخاستم و در خدمتش بودم. حضرت کنیزش را که سکینه نام داشت صدا زد وبه او فرمود: از درخانه‌ام سائلی و نیازمندی دست خالی برنگردد. چیزی به او بخورانید.

 زیرا امروز روز جمعه است. عرض کردم آخر همه سائل‌ها مستحق نیستند، فرمود: ای ثابت، می‌ترسم در میان آنان یکی مستحق باشد و ما به او چیزی نخورانیم و ردش کنیم، آن وقت بر سر ما اهل بیت بیاید آنچه که بر سر یعقوب و آل یعقوب آمد.

 پس به همه آنها اطعام کنید. (المیزان ج11 ص 151) نقل است که به موسی(ع) وحی شد که ای موسی: سائل را اکرام کن به دادن چیزی کم یا سخن نیکی. به درستی که پیش تو می‌آید کسی که نه انسان است و نه جن بلکه از فرشتگان است که برای امتحان از نعمتهایی که به تو داده‌ام می‌آید. لذا پیامبر اکرم(ص) تشویق می‌فرماید که کسی را از در منزل رد نکنید که شاید فرشته‌ای باشد که به صورت مردی ناآشنا برای امتحان، درب منزل می‌آید. (معراج‌السعاده ص 359-358)

روش صاحبان کرم

علی(ع) در یکی از جنگها با مردی مشرک در حال مبارزه بود. آن مرد عرض کرد: یا علی شمشیرت را به من ببخش. حضرت شمشیر را به او داد. مرد گفت: از تو ای پسر ابوطالب در شگفتم که در چنین موقعیتی شمشیرت را به دشمن می‌دهی. 

فرمود: تو دست تقاضا دراز کردی و رد کردن درخواست کننده از شیوه کرم به دور است. مرد کافر از اسب پیاده شد وگفت: این روش اهل دیانت است. آنگاه پای مبارک امیرالمؤمنین را بوسید و ایمان آورد. (هزار و یک حکایت اخلاقی ص 468 به نقل از سفینه‌البحار ج 1 ص 413)

شخصی نزد امام حسن(ع) آمد و اظهار فقر و پریشانی کرد وگفت: حالم بر نداری‌ام دلالت می‌کند و مشتری آن شما هستید که صاحب کرم می‌باشید. حضرت حسابدار خود را خواست و فرمود: چقدر مال نزد تو است؟ گفت: دوازده هزار درهم. فرمود: همه را به این مرد بده که من از او خجالت می‌کشم. گفت: دیگر چیزی برای خرجی باقی نمی‌ماند.

 فرمود: تو آن را به حاجتمند بده و گمان نیک به خدا داشته باش که حق تعالی جبران می‌فرماید. پس همه را به آن فقیر داد و عذرخواهی کرد و فرمود: ما حق تو را ندادیم، اما به قدر آنچه بود دادیم. (همان ص 453)

متن كامل وصيت نامه شهيد مهدي باكري

وصيت نامه بنده گناهكار مهدي باكري 
بسم الله الرحمن الرحيم 
يا الله يا محمد (ص) يا علي (ع) يا فاطمه زهرا (س) يا حسن (ع) يا حسين (ع) يا علي (ع) يا محمد (ع) يا جعفر (ع) يا موسي (ع) يا علي (ع) يا محمد (ع) يا علي (ع) يا حسن (ع) يا حجة (عج) و شما اي ولي‌مان يا روح الله و شما اي پيروان صادق امام يا شهيدان. 
خدايا چگونه وصيت ‌نامه بنويسم در حاليكه سراپا گناه و معصيت، سراپا تقصير و نا‌ فرماني‌ام. گرچه از رحمت و بخشش تو نا اميد نيستم ولي ترسم از اين است كه نيامرزيده از دنيا بروم. مي‌ترسم رفتنم خالص نباشد و پذيرفته درگاهت نشوم. 
يا رب العفو، خدايا نميرم در حاليكه از من راضي نباشي. اي واي كه سيه‌ روز خواهم بود. خدايا كه چقدر دوست داشتني و پرستيدني هستي. هيهات كه نفهميدم. خون بايد ميشد و در رگهايم جريان مي‌يافت و سلول‌هايم يا رب يا رب مي‌گفت. خدايا قبولم كن. يا اباعبدالله شفاعت. 
آه چقدر لذت بخش است انسان آماده باشد براي ديدار ربش، ولي چه كنم تهيدستم، خدايا قبولم كن. 
سلام بر روح خدا نجات دهنده ما از منجلاب عصر حاضر. عصر ظلم و ستم عصر كفر و الحاد، عصر مظلوميت اسلام و پيروان واقعي‌اش. 
عزيزانم اگر شبانه روز شكرگزار خدا باشيم كه نعمت اسلام و امام را به ما عنايت فرموده باز كم است. 
آگاه باشيم كه سرباز راستين و صادق اين نعمت شويم. خطر وسوسه‌هاي دروني و دنيا فريبي را شناخته و برحذر باشيم كه صدق نيت و خلوص در عمل تنها چاره‌ساز ماست. اي عاشقان ابا عبدالله، بايستي شهادت را در آغوش گرفت، گونه‌ها بايستي از حرارت و شوقش سرخ شود و ضربان قلب تندتر بزند. بايستي محتواي فرامين امام را درك و عمل نمائيم تا بلكه قدري از تكليف خود را در شكرگزاري بجا آورده باشيم. 
وصيت به مادرم و خواهران و برادرهايم و فاميل‌هايم كه بدانيد اسلام تنها راه نجات و سعادت ماست. به ياد خدا باشيد و فرامين خدا را عمل كنيد. پشتيبان و از ته قلب مقلد امام باشيد. اهميت زياد به نماز و دعاها و مجالس ياد ابا عبدالله و شهدا بدهيد كه راه سعادت و توشه آخرت است. 
همواره تربيت حسيني و زينبي بيابيد و رسالت آنها را رسالت خود بدانيد و فرزندان خود را نيز همانگونه تربيت بدهيد كه سربازاني با ايمان و عاشق شهادت و علمداراني صالح، وارث حضرت ابوالفضل، براي اسلام ببار آيند. 
از همه كساني كه از من رنجيده‌اند و حقي بر گردنم دارند طلب بخشش دارم و اميدوارم خداوند مرا با گناه‌هاي بسيار بيامرزد. 
خدايا مرا پاكيزه بپذير 
مهدي باكري 
1363/1/2

مردم ایران ما سنتها ی دیرینه ای دارند که علی رغم صدها جنگ ، هنوز با قوت و قدرت تمام به شکوفایی خود ادامه می دهند. این سنت ها ی کهن ، بزرگترین  مایه دلخوشی و همبستگی ملتی بزرگ به نام ایران در سراسر گیتی است. این سنتها و مراسم به همراه آثار و سرمایه های درخشان یک تمدن کهن ، تنها چیز های باقی مانده از یک هویت ملی است.

ادامه مطلب در ادامه مطالب...

اوقات فراعت به عنوان يك نياز انسان امروز داراي اهميت زيادي بوده به گونه اي كه يكي از دلمشغولي هاي هر نظامي پر كردن اوقات فراغت آحاد جامعه مي باشد . امروزه بر اساس اصل رقابت بين نهادها ، تلويزيون ارتباط تنگاتنگي با نظام هاي آموزشي و خانواده داشته و اين رسانه تلاش مي نمايد تا جايگاه مهمي در هدايت و كنترل افراد جامعه به ويژه نوجوانان و جوانان داشته باشد و لذا اين رسانه مي تواند موجبات سعادت يا گمراهي نسل آينده را فراهم آورد كه از اين نظر ضرورت دارد برنامه ريزان به هماهنگي نظام آموزشي با برنامه هاي اين رسانه بپردازند ولي به واسطه انفجار اطلاعاتي نظام هاي سياسي امواج تلويزيوني به عنوان مهمانان ناخوانده تمامي حريم هاي خانوادگي را شكسته و خود را بر جامعه تحميل مي نمايند . لازم به ذكر است كه در استان گلستان به واسطه قرار گرفتن در حاشيه درياي خزر و همسايگي با كشورهاي تازه استقلال يافته امكان دريافت امواج تلويزيوني اين كشورها بسيار آسان بوده كه اين امر در روند الگوپذيري و كسب هويت بيگانگان آثار منفي برجاي خواهد گذاشت .با توجه به موارد فوق اين تحقيق درپي علل گرايش جوانان و نوجوانان به تماشاي برنامه هاي اينگونه تلويزيون ها بوده و چرا نقش تلويزيون ايران در مقايسه با كشورهاي بيگانه كم رنگ تر مي باشد ؟ ويا چگونه مي توان جوانان ونوجوانان را به تماشاي برنامه هاي تلويزيون ايران علاقه مند ساخت و چگونه مي توان نقش تلويزيون هاي بيگانه را در غني سازي اوقات فراغت جوانان و نوجوانان كاهش داد ؟ 

ادامه مطالب ...

عشق یعنی خلوت راز و نیاز

عشق یعنی سوز بی ماوای ساز

عشق یعنی کوی ایمان و امید

عشق یعنی یک بغل یاس سپید

عشق یعنی لحظه ی دیدار یار

عشق یعنی انتهای انتظار

عشق یعنی وعده ی بوسُ کنار

عشق یعنی یک تبسم بر لب زیبای یار

عشق یعنی حس نرم اطلسی

عشق یعنی با خدا در بی کسی

عشق یعنی هم کلامی بی صدا

عشق یعنی بی نهایت تا خدا ...

آره عشق یعنی من ، تو ، ما ، یعنی خدا

اندرزهاى پیش از نبردامام حسین علیه السلام براى پیش گیرى از نبرد و خون ریزى نیروهاى دو طرف ، تلاش زیادى به عمل آورد و از هر راه ممکن مى خواست از کشتار مسلمانان جلوگیرى نماید و خون کسى بر زمین نریزد.

برای ادامه مطالعه روی ادامه مطالب کلیک کنید

از آموزش زبان انگلیسی گرفته که برای اینکه بتوانیم به چهار مهارت مهم آن که شنیدن و صحبت کردن و نوشتن و خواندن است, کاملا مسلط شویم نیازمند آنیم که در دوره های مختلف شرکت کنیم تا بسته به انتخاب خود که کدام راه را برای تسلط به زبان دوم انتخاب می کنیم بعد از گذشت سه ماه و یا شش ماه و یا دو سال بتوانیم به راحتی با زبان دوم با افراد بیشتری ارتباط برقرار کنیم و از این ارتباط در صدد پیشرفت مادی و معنوی زندگی خود بهره مند شویم تا تشکیل یک زندگی که خواه ناخواه برای آن به آموزش های وسیع تر و مهم تر و عمیق تری نیازمندیم.

اما سوال اصلی این است که چرا برای یادگیری زبان دوم حداقل باید 14 ترم آموزشگاهی را سپری کنیم ولی برای یادگیری روش زندگی حتی یک ساعت هم در خود احساس نیاز به آموزش را نمی بینیم و فکر می کنیم که در این زمینه خودمان استاد تمام هستیم و می توانیم به راحتی با تمام فراز و نشیب های زندگی کنار بیاییم و همه مشکلات را با اعتماد به نفس حل و فصل کنیم؟
پاسخ به این سوالات مهم در زمینه ازدواج آمار تاسف بار کاهش ازدواج و افزایش طلاق در جامعه است که این آمار به خوبی هر چه تمام تر فقدان آموزش های لازم در این عرصه را بیان می کند.

برای یک ازدواج موفق و برای رسیدن به خوشبختی و آسایش و آرامشی که آیات قرآن مجید و احادیث گوهربار اهل بیت علیهم السلام به آن اشاره کرده اند از جمله این آیه زیبا و شنیدنی از سوره مبارکه روم:
مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِكَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ :
و از نشانه هاى او اینكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفرید تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد آرى در این [نعمت] براى مردمى كه مى اندیشند قطعا نشانه هایى است ﴿روم:21﴾
نیازمند آموزش و راهنمایی هستیم که بتوان راه کسب آرامش و دوری از هرگونه اختلاف و تنش و درگیری را در زندگی زناشویی به ما آموزش دهد تا در سایه سار این آرامش بی بدیل بتوانیم به موفقیت های چشمگیر دیگری در زندگی دست پیدا کنیم.
زندگانی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با حضرت خدیجه سلام الله علیها دارای ابعاد مختلف و فصل های گوناگونی است که هر یک از این فصل ها می تواند برای زندگی  درس های طلایی باشد که با اجرای آن می توانیم طعم و لذت واقعی یک خانواده بهشتی را تجربه کنیم و در این نوشتار سعی داریم که به برخی از این مهارت های زندگی در این خانواده بهشتی و آسمانی اشاره کنیم:

مهارت اول: انتخاب عاقلانه و منطقی

یکی از مهمترین معضلات و مشکلاتی که در ازدواج های این دوره به طور چشمگیری قابل مشاهده است غلبه احساسات و عواطف بر منطق و عقل است که این مساله هر چند بسیار واضح و روشن است ولی به صورت جدی در جامعه کنونی نادیده گرفته می شود و دختران و پسران بدون بررسی جنبه های مختلف شخصیتی و خانوادگی و اعتقاداتی و ... تنها با توجه و علاقه افراطی به یک بعد از شخصیت طرف مقابل از جمله زیبایی و ثروت خود را به دام یک ازدواج ناموفق و سرشار از تنش و درگیری گرفتار می کنند و هیچ گاه به آرامشی که آیات الهی به آن وعده داده اند نمی رسند.
اما ازدواج آسمانی پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله با بانوی اسلام حضرت خدیجه سلام الله علیها نه تنها غلبه احساس و عاطفه نبود بلکه یک انتخاب سرشار از آگاهی و عقل و تدبیر بود که با بررسی همه جانبه صفات و ویژگی های دو طرف شکل گرفت ابعاد شخصیتی که می تواند توجه به آنها ما را به زندگی لذت بخش راهنمایی کند.
مردان مادی که همه چیز را از دریچه مادی گری مطالعه می کنند، پیش خود چنین تصور می کنند که چون خدیجه ثروتمند و تجارت پیشه بود، برای امور تجارتی خود، به یک مرد امین بیش از هر چیزی نیازمند بود، از این لحاظ، با محمد (صلی الله و علیه و آله) ازدواج کرد و محمد نیز از وضع زندگی آبرومندانه او آگاه بود، با اینکه توافق سنی نداشتند؛ تقاضای او را پذیرفت.
ولی آنچه را تاریخ نشان می دهد، این است که محرک خدیجه برای ازدواج با امین قریش، یک سلسله جهات معنوی بود، نه جنبه های مادی، اینک شاهد ما:
"هنگامی که از میسره، سرگذشت سفر جوان قریش را می پرسد؛ او کراماتی را که در طول این سفر از او دیده بود و آنچه را از راهب شام شنیده بود، برای او نقل می کند، خدیجه شوق مفرطی که سرچشمه آن علاقه به معنویت محمد (صلی الله و علیه و آله) بود در خود احساس می کند و بی اختیار به او می گوید: میسره! کافی است، علاقه مرا به محمد؛ دو چندان کردی، برو که من، تو و همسرت را آزاد کردم و 200 درهم و دو اسب و لباس گرانبهایی در اختیار تو می گذارم. سپس آنچه را از میسره شنیده بود، برای «ورقة بن نوفل» که دانای عرب بود، نقل می کند، او می گوید: صاحب این کرامات پیامبر عربی است." [فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام]

مهارت دوم: حمایت های اقتصادی و عاطفی از همسر 

یکی از مهمترین ملاک ها برای یک زندگی موفق حمایت زن وشوهر از یکدیگر در تمامی ابعاد زندگی است از حمایت اقتصادی گرفته تا حمایت معنوی و عاطفی که در بسیاری از اوقات می تواند قدرت بیشتری از حمایت اقتصادی ایفا کند و به همین دلیل یکی از مهمترین بخش های زندگی پیامبر صلی الله و علیه و آله و حضرت خدیجه سلام الله علیها این حمایت دو جانبه بود که توانست موفقیت و پیشرفت را در این زندگی قلم بزند.
یک بار مشرکان پیامبر را سنگ باران و زخمی کردند. حضرت به سوی خانه به راه افتاد. مشرکان به دنبال پیامبر آمدند و حتی خانه را سنگ باران کردند. خدیجه از خانه بیرون آمد و گفت: آیا از سنگ زدن به خانه زنی که نجیب ترین زنان قوم و قبیله خود است، شرم ندارید؟ مشرکان شرمنده شدند و بازگشتند. خدیجه به خانه برگشت و به بستن و مداوای زخم های پیامبر مشغول شد. در این واقعه بود که جبرئیل سلامی ویژه از سوی خدا برای حضرت خدیجه آورد. خدیجه در برابر این سلام گفت: إِنَ اللَّهَ هُوَ السَّلَامُ وَمِنْهُ السَّلَامُ وَعَلَى جَبْرَئِیلَ السَّلَامُ وَعَلَیکَ یا رَسُولَ اللهَ السَّلامُ وَبَرَکاتُه :همانا خداوند خود، سلام است و سلام از اوست و بر جبرئیل و بر شما ای رسول خدا، سلام و بركات خدا باد. [ الاستیعاب فی معرف الأصحاب، ج ۴، ص ۱۱۱]

مهارت سوم: مشورت با خانواده

آنچه این روزها در فیلم ها و سریال های تلویزیونی و در جامعه شاهد آن هستیم ازدواج های جوانانی است که بدون مشورت با خانواده فرد مورد علاقه خود را انتخاب می کنند و صبحت های مقدماتی ازدواج را انجام می دهند و پس از اخذ تصمیم نهایی و در مرحله آخر خانواده های خود را در جریان این ازدواج قرار می دهند و بدیهی است که انتخاب های سطحی و این چنینی به کجا ختم خواهد شد.
اما ازدواج آسمانی پیامبر خدا صلی الله و علیه و آله با حضرت خدیجه سلام الله علیها همه بر پایه مشورت و کسب تجربه از بزرگان  و صاحبان تجربه بود بدین ترتیب که پیامبر با ابوطالب عموی بزرگوار خویش مشورت کردند و او را واسطه این ازدواج پرخیر و برکت قرار دادند و حضرت خدیجه نیز  در این رابطه با ورقه بن نوفل صحبت کردند.

مهارت چهارم: احترام متقابل

احترام متقابل یکی دیگر از مهارت های زندگی زناشویی است که در زندگی این زوج آسمانی بسیار به چشم می خورد و یکی از مهمترین نیازهای زندگی در عصر حاضر می باشد:
وقتی مراسم عقد حضرت خدیجه با پیامبر پایان یافت و رسول خدا خواست به خانه ابوطالب باز گردد، خدیجه گفت: إِلَى بَیْتِكَ فَبَیْتِی بَیْتُكَ وَأنَا جَارِیَتُكَ؛ به خانه خودتان وارد شوید. خانه من، خانه شماست و من، کنیز شما هستم. [بحار الأنوار، ج ۱، ص ۴]
این احترام نه تنها باید به صورت متقابل باشد بلکه در خانواده همسر نیز باید نمود بیشتری داشته باشد و زن و شوهر علاوه بر احترام به یکدیگر به خانواده های خود نیز احترام بگذارند چنانچه پیامبر احترام ویژه و خاصی برای خانواده خدیجه سلام الله علیها داشتند:
هرگاه پیامبر گوسفندی قربانی می كرد، ابتدا سهمی برای دوستان و آشنایان خدیجه كنار می گذاشت.[ریاحین الشریعه ، ج ۲، ص ۲۰۶]
ان شاء الله که با بهره مندی از مهارت های کشف شده از چنین سبک زندگی، زندگی هایی سرشار از آرامش، آسایش و خوشی را داشته باشیم.

حضرت خدیجه (علیهاالسلام) مادر امت

سخن از خدیجه، سخن از یك دنیا عظمت و پایدارى و استقامت در راه هدف است. به حق قلمفرسایى در باره كسى كه خداوند بر او سلام و درود فرستاد، بسى مشكل است. اما به مصداق «مالا یدرك‏ كله لا یترك كله»، به بررسى گوشه‏هایى از شخصیت و زندگى این‏ بزرگ بانو مى‏پردازیم:

ولادت و خانواده

حضرت خدیجه 68 سال قبل از هجرت بدنیا آمد. خانواده‏اى كه ‏خدیجه را پرورش داد، از نظر شرافت ‏خانوادگى و نسبت‏هاى‏ خویشاوندى، در شمار بزرگترین قبیله‏هاى عرب جاى داشت. این ‏خاندان در همه حجاز نفوذ داشت. آثار بزرگى و نجابت و شرافت از كردار و گفتار خدیجه پدیدار بود.

خدیجه از قبیله هاشم بود و پدر و اقوامش از ثروتمندان قریش ‏بودند. پدرش خویلدبن اسد قریشى نام داشت. مادرش فاطمه دختر زائد بن اصم بود.

اخلاق خدیجه كبری

حضرت خدیجه در بین اقوام خود یگانه و ممتاز و میان اقران كم‌نظیر بود. او به فضیلت اخلاقى و پذیرایى‏هاى شایان بسیار معروف بود و بدین جهت زنان مكه به وى حسد مى‏ورزیدند.

دخترت خویلد در سجایا و كمالات اخلاقى زبانزد و نمونه بود و به ‏حق، ایشان كفو خوبى براى پیامبر بود. بى‏تردید مى‏توان گفت ‏كه این سجایا و فضایل اخلاقى سبب شد تا خدیجه براى همسرى پیامبر اكرم شایسته شمرده شود. طبق روایات، او براى پیامبر(صلی الله علیه و آله) یاورى صادق بود.

آشنایى با پیامبر

پیامبر اكرم با كاروان تجاری خدیجه كبری برای تجارت می‌رود و در این هنگام بود كه حضرت خدیجه با مقامات ‏معنوى حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) آشنا شد و آن دو غلامى كه براى تجارت ‏همراه پیامبر فرستاده بود، مطالب و معجزاتى كه از وى ‏دیده بودند، براى خدیجه نقل كردند. خدیجه فریفته اخلاق و كمال‏ و مقامات معنوى پیامبر شد. البته او از یكى از دانشمندان یهود و نیز ورقة بن نوفل، كه از علماى بزرگ عرب و خویشان نزدیك خدیجه به شمار مى‏رفت، درباره ظهور پیغمبر آخرالزمان و خاتم الانبیا مطالبى شنیده بود. همه این ‏عوامل موجب شد تا خدیجه حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) را به همسرى خود انتخاب كند.

از واژه سبک زندگی برای توصیف شرایط زندگی انسان استفاده می‌شود و مجموعه‌ای از طرز تلقی‌ها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتار، حالت‌ها و سلیقه‌ها در هر چیزی را در برمی‌گیرد. در بیشتر مواقع مجموعه عناصر سبک زندگی در یک‌جا جمع می‌شوند و افراد در یک سبک زندگی مشترک می‌شوند. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و در دوره طاغوت تلاش‌های دولتمردان در جهت ترویج فرهنگ و مولفه‌های غربی و غربی شدن شیوه و سبک زندگی ایرانیان بود با پیروزی انقلاب اسلامی گرچه سناریوی غربی‌سازی متوقف شد، اما دشمنان اسلام و انقلاب آرام ننشستند و تهاجم فرهنگی به انحای مختلف صورت گرفت که تجمل گرایی، مصرف زدگی و فردگرایی برخی از مظاهر آن محسوب می‌شود.

 زهرا سجادی - معاون امور خانواده مرکز زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری- نیز در گفت‌وگو با ایسنا معتقد است که به منظور تغییر سبک زندگی تنها نمی‌توان با رویکرد علمی عمل کرد؛ بلکه لازم است سبک رفتاری نیز تغییر کند.

 دراین میان مینو اصلانی - رییس بسیج جامعه زنان کشور- به نقش ابزار هنر در ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی اشاره می‌کند و می‌گوید: پس از تعریف و تبیین راه‌های دستیابی به سبک زندگی اسلامی ایرانی، ابزار هنر مهم‌ترین عامل برای ترویج و گسترش این سبک زندگی است.

 به گزارش ایسنا، عسگر ملکی مدیر کل دفتر برنامه ریزی تربیتی وزارت ورزش و جوانان نیز طرح مسئله سبک زندگی از سوی مقام معظم رهبری را نشانی از اقتدار نظام دانسته و می‌گوید: طرح مسئله سبک زندگی حرکت اقتدارگونه نظام جمهوری اسلامی ایران از سمت تبیین کلیات و آرمان‌های نظام به سمت تبیین جزئیات زندگی و کاربرد آموخته‌های دینی و ذهنی است.

 
 وی با اشاره به اینکه بیش ازیک دهه است که بحث مهارت‌های زندگی در دنیا مطرح شده است، می‌افزاید: باید مراقب بحث مصادره شدن «سبک زندگی» توسط دیگران باشیم؛ چرا که در بحث مهارت‌های زندگی در یک دهه گذشته این گونه برداشت شد که گویا مهارت‌های زندگی درغرب و نهادهای مدنی غرب مطرح شده و شکل گرفته است و سپس ما این مهارت‌های زندگی را در کشور خود مطرح کردیم.

 ملکی ادامه می‌دهد: ما در مورد سبک زندگی در آموزه‌های دینی خود مطالب بسیاری داریم و به هیچ وجه آموزه‌های دینی ما بیگانه از سبک زندگی نیستند و هیچ موضوعی در زندگی وجود ندارد که در دین ما نکته و آموزه‌ای در مورد آن نداشته باشیم. بنابراین باید مراقب باشیم بحث سبک زندگی توسط دیگران مصادره نشود.

 در این میان فاطمه راکعی- دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش- ساده زیستی را یکی از وجوه سبک زندگی اسلامی ایرانی می‌داند و می‌گوید: همانگونه که درسیره ائمه معصومین از جمله حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) شاهد ساده زیستی هستیم و لازم است هر کدام از ما در هر یک از شئون اجتماعی به ساده زیستی به عنوان یک فرهنگ اجتماعی اسلامی عمل کنیم.

 معاون سرمایه‌های اجتماعی مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با اشاره به نقش زنان در عرصه تقاضا می‌گوید: لازم است نگرش زنان در این زمینه از مصرف کالاهای لوکس و تجملی به سمت استفاده از کالاهای ایرانی با کیفیت تغییر پیدا کند، چرا که در صورت تحقق این امر چرخه تولید کالاهای داخلی قطع نمی‌شود.

خبرگزاری تسنیم: مرجع تقلید شیعیان با بیان اینکه مدارس و دانشگاه‌ها به سوی ترویج نماز گام بردارند، گفت: برای ترویج امر نماز در دانشگاه‌ها و مدارس باید تلاش بیشتری صورت بگیرد.

چکیده

مساجد از زمان تأسیس تاکنون همواره به عنوان پایگاهی معنوی ـ اجتماعی کارکردهای گسترده ای داشته که با هیچ نهاد مردم نهادی در طول تاریخ قابل قیاس نیست. در این نوشتار ابتدا به اختصار، کارکردها و دستاوردهای گوناگون مسجد را در اعتلای معنوی فرد و جامعه برشمرده ایم و معتقدیم که مسجد، علاوه بر کارکردهای متعارف، می تواند به عنوان پایگاهی زمینه ساز برای برپایی دولت کریمه جهانی نقشی مهم و پر اهمیت ایفاء نماید. هم چنین «مسجد» از ماندگارترین و بالنده ترین میراث گران بهای پیامبر اسلام بعد از «قرآن کریم» است و لذا برآنیم تا نظریه «مسجد معجزه دوم پیامبر اکرم» را ارائه نماییم.

مقدمه

مساجد همواره در طول تاریخ نقش ها و کارکردهایی داشته که با هیچ نهاد اجتماعی دیگر قابل مقایسه نیست. این نهاد دینی، فرهنگی و اجتماعی ـ سیاسی، گنجینه دار محرمانه ترین سیر و سلوک های عرفان ناب، تا انقلابی ترین و سیاسی ترین تصمیـم ها و مشاوره های نظامی کلان و خُرد حکومت نبوی و میراث دار فرهنگ، هنر و تمدن اسلامی و دانشگاه علمی ـ آموزشی و تربیتی و نیز مرکز وحدت بخشی و انسجام مردم در امور

اجتماعی و تعاونی بودهاست.

برای ادامه ی این مقاله روی ادامه مطالب کلیک کنید

مسجد نیایشگاه و محل گردهمایی مسلمانان است. کعبه طبق آیه قرآن اولین مسجد روی زمین است. مسجد النبی با ورود محمد، پیامبر اسلام به مدینه در عربستان سعودی پایه‌گذاری شد.

پذیرش این مسئله که وجود مساجد گنبدها مناره‌ها در بافت یک شهر نمی‌تواند به معنای اسلامی بودن آن شهر باشد این امر را بدیهی می‌سازد که باید در عناصر و مولفه‌های دیگری که نه تنها کالبد بلکه روح و هویت شهرها را می‌سازند به دنبال نشانه‌هایی از زیست مسلمانان و الگوهای یک شهر اسلامی بود.

مسجد تداعی کننده گنبد و مناره

پ

پذیرش این مسئله که وجود مساجد گنبدها مناره هادر بافت یک شهر نمی‌تواند به معنای اسلامی بودن ان شهر باشد این امر را بدیهی می‌سازد که باید در عناصر و مولفه‌های دیگری که نه تنهاکالبد بلکه روح و هویت شهرها را می‌سازند به دنبال نشانه‌هایی از زیست مسلمانان و الگوهای یک شهر اسلامی بود. به عقیده مسلمانان مسجد محلی برای ارامش روحی انسان است

مسجد جامع

تفاوتهای موجود بین مسجد و مسجد جامع با ویژگی‌های هرکدام به خوبی مشخص است شاخصه‌هایی پایدار که در سراسر جهان اسلامی و در طول زمانی حدوداً هزار سال همچنان باقی‌مانده است. مسجد مکانی بوده صرفاً به جهت عبادت اما از آنجایی که در گذشته استفاده‌های دیگری هم از آن می‌شد نظیر قضاوت، نگهداری بیت المال، برپایی اجتماعات بزرگ، بزودی نماد قدرتمند اسلام شد و هم عرصه‌های دینی و هم قلمروهای دنیوی را در برگرفت، اما نتوانست پاسخگوی نیازهای مذکور باشد، ساخت مسجد جامع بعلت حفظ این دو جنبه بود. فقدان نهادها و بناهای رسمی عمومی نظیر تالار شهر و یا محاکم اسلامی، به نقش دووجهی مسجد جامع اهمیت بیشتری بخشید. این تمایز کارکردی، تفاوتی را در منزلت و مقصود مساجد منعکس ساخت و در دو واژه کاملاً مجزا رسمیت یافت، یعنی مسجد و جامع. علی‌رغم تمایز آشکار کارکردی بین مسجد و جامع، از لحاظ طرح تفاوتی بین این دو وجود ندارد. در واقع «جامع» عملاً ابعاد بزرگتر و تزئینات بیشتری را دارا می‌باشد.

مساجد شبستانی

ین مساجد که برگرفته از ته رنگ مسجد پیامبر در مدینه می‌باشند. دارای نقشه‌ای مستطیل شکل با حیاط مرکزی و شبستانی در جهت قبله می‌باشند. مساجد ابتدای اسلام اغلب دارای طرح شبستانی بوده‌اند.مسجد جامع فهرج، مسجد تاریخانه دامغان، مسجد جامع نیشاپور، مسجد اولیه جامع اصفهان، مسجد اولیه جامع یزد، مسجد اولیه جامع ساوه، مسجد جامع نائین و مسجد اولیه جامع اردستان دارای طرح شبستانی می‌باشند.

تاریخچه مسجد در ایران

پس از فروافتادن ساسانیان، ساخت مساجد در ایران آغاز شد. در سه قرن نخستین حکومت اسلامی در ایران، مساجد به شیوه‌ای بسیار ساده و به پیروی از معماری ساسانی ساخته می‌شد. زادگاه اولین نمونه‌های معماری اسلامی ایران را در خراسان دانسته‌اند، لذا طریق ساخت بناهای این دوران (شامل امویان، عباسیان، طاهریان) به شیوه خراسانی معروف است. در این شیوه که نقشه عمومی بناهای آن از مساجد صدر اسلام اقتباس شده، مساجد بصورت «شبستانی» یا «چهل ستونی» ساخته شده‌اند (ذکرگو، ۴۶:۱۳۸۰) با پدیدار شدن اسلام و پذیرش آن از سوی ایرانیانی که زیر بیدادگری و ستم بودند دگرگونی‌هایی در ساختمان سازی رخ داد:

1. پس از اسلام، با الگو گرفتن از باورهای اسلامی ساختمانها «مردم وار» تر شدند. گرچه در شیوه پارتی نیز مردم واری و پرهیز از بیهودگی نمایان بود ولی پس از اسلام این ارزش‌ها بیشتر نمودار شدند.
2. در شیوه‌های پیشین بنابر شرایط، ساختمان سازی کیفیت ویژه‌ای یافت. برای نمونه در شیوه پارتی در روزگار اشکانیان، ساختمان‌ها با سبک پاک‌تراش و با ریزه کاری بیشتری ساخته می‌شدند، اما در دوره دوم زمان ساسانیان چون به ساختمانهای بیشتری نیاز داشتند ساختمان را با سنگ لاشه می‌ساختند، بدین گونه کیفیت: ساختمان سازی نیز افت می‌کرد (پیرنیا، ۱۳۴:۱۳۸۳) این امر به روی نحوه ساخت مساجد در دوره‌های مختلف تاثیر گذاشت. بطور مثال ”در دوره سلجوقی آجر کاری و در دوره ایلخانی گچ بری و در دوره تیموری و صفویه کاشیکاری رایج بوده است. نقشه ساختمانی مساجد نیز تفاوت‌های آشکاری در هر دوره دارد. در ایران اسلامی با مساجد شبستانی، یک ایوانی، دو ایوانی، چهار ایوانی و ترکیب گنبد خانه با ایوان اصلی روبرو هستیم“(ابوذری ۱۳۸۰: ۱۱۷)
   

عوامل بنیادین شکل گرفتن فرهنگ ایران را می‌توان در امپراتوری پارسیان (هخامنشیان)، دوران شاهنشاهی ساسانیان سلطه اعراب، حملات مغول و دورانصفوی جستجو کرد. برای شناخت فرهنگ ایران باید به کشورهای مستقلی که در پیرامون ایران هستند نیز نگریست. افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان،ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و حتی ارمنستان و گرجستان و همچنین کردهای عراق و ترکیه و پاکستان همگی کم یا زیاد گوشه‌ای از فرهنگ ایران را به ارث برده‌اند. حتی سرود ملی پاکستان به زبان پارسی است.

در مجموع می‌توان عناصر فرهنگ ایرانی را که فراتر از مرزهای سیاسی ایران است به اختصار چنین برشمرد: ۱- زبان پارسی و دیگر زبان‌های ایرانی ۲- جشن‌های ملی از جمله نوروز و شب یلدا و گاه‌شماری خورشیدی ۳- دین اسلام و به ویژه مذهب تشیع ۴- فلسفه ۵- دین‌ها و آیین‌های زرتشتی ومهرپرستی ۶- هنر ایرانی (ادبیات و شعر پارسی، معماری ایرانی و خوراک ایرانی) ۷- فرهنگ‌های محلی اقوام ایرانی ۸- مدرنیته

عناصر اصلی فرهنگ ایرانی

نوروز و تقویم هجری خورشیدی: نوروز از جشن‌های باستانی ایرانیان است که امروزه در محدوده جغرافیایی فلات ایران یعنی در کشورهای ایران، آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان،ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و بخش‌های کردنشین کشورهای عراق و ترکیه و سوریه، در روز ۱ فروردین (۲۱ مارس) هرسال برگزار می‌شود. برگزاری جشن نوروز همچنین در زنگبار واقع در آفریقای شرقی که در قدیم سکونتگاه ایرانیان مهاجر بوده رواج دارد. از جشن‌های متعددی که در ایران باستان مرسوم بوده، یا از جشن‌های اندکی که از آن عهد به یادگار مانده، هیچ‌یک به طول و تفصیل نوروز نیست. نوروز جشنی است که یک جشن کوچک‌تر (چهارشنبه سوری) به پیشواز آن می‌آید و جشنی دیگر (سیزده به در) به بدرقه آن؛ و نماد آن انداختن سفره هفت سین است.[۴] در تقویم جلالی روز اول سال طوری تنظیم می‌شده‌است که با اعتدال ربیعی همگام شود و در نتیجه سال‌ها ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز داشته‌اند. تقویم رسمی ایران و تقویم رسمی افغانستان بر اساس تقویم جلالی ساخته شده‌اند ولی هم طول ماه‌هایشان و هم مبدأ تاریخشان با تقویم جلالی متفاوت است.

زبان پارسی (دری و تاجیک):فارسی، پارسی، یا فارسی دری (در برخی متون قدیم: پارسی دری) زبان رسمی کشور ایران و تاجیکستان و یکی از زبان‌های رسمی کشور افغانستان است. در ایران نزدیک به ۷۰ میلیون، در افغانستان ۲۰ میلیون، در تاجیکستان ۵ میلیون، و در ازبکستان پیرامون ۷ میلیون نفر سخنور دارد. زبان فارسی گویش‌ورانی نیز در هندوستان و پاکستان دارد (نگا:زبان فارسی در شبه قاره هندوستان). روی هم رفته می‌توان شمار فارسی‌دانان جهان را پیرامون ۱۱۰ میلیون نفر برآورد کرد. با وجود اینکه فارسی در حال حاضر زبان رسمی پاکستان نیست؛ ولی قبل از استعمار انگلیس. زبان رسمی و فرهنگی شبه‌قاره هند در زمان سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند بوده‌است. زبان رسمی کنونی پاکستان، اردو است که در واقع «ایرانی‌شده» زبان هندی و به شدت تحت تأثیر فارسی است و واژه‌های فارسی بسیار زیادی در آن موجود می‌باشد. اکنون نیز به عنوان یک زبان فاخر در بین نخبگان به خصوص در زمینه هنر و موسیقی (موسیقی قوالی) رواج دارد. به خاطر تأثیر بسیار زیاد زبان فارسی در پاکستان، بنیان‌گذاران پاکستان تصمیم گرفتند که سرود ملی کاملاً به زبان فارسی سروده شود. در زبان فارسی به خط فارسی حدود ۳۲ حرف اصلی وجود دارد که به مجموع آنها الفبای فارسی گفته می‌شود.

اسلام و مذهب تشیع و شاخه‌های مختلف آن: اکثریت ایرانیان بعد از حمله اعراب در طول زمان به آیین اسلام گرویدند و مسلمان شدند. مسلمانان بر این باورند که خدا مستقیماً بر بسیاری از پیامبران وحی فرستاده و محمد آخرین آنها است. نزدیک به هشتادوهشت درصدایرانیان شیعه می‌باشند. دودرصد غیره و ده درصد اهل سنت دور تادور ایران اهل سنت هستند. شیعیان علاوه بر سه اصل دین توحید، نبوت و معاد به دو اصل دیگر یعنی عدل و امامت نیز باور دارند. در حالی که مذهب شیعه دسته کم از قرن دوم هجری با این نام به معنای پیرو شناخته شده بود و در زمان امام ششم شیعیان رشد قابل ملاحظه‌ای داشت، ولی گسترش و ظهور شیعه دوازده امامه به سبک فعلی از زمان حکومت صفوی در ایران انجام شد که شیعه را مذهب رسمی ایران اعلام نمودند و از تشیع به عنوان ابزاری برای تمرکز قدرت استفاده نمودند. این مسئله که ایرانیان به طور تاریخی به اینکه پادشاهان باید فر شاهنشهی داشته باشند و خون شاهنشهی باید در رگ هایشان جاری باشد اعتقاد داشته‌اند، در نزدیک شدن فرهنگ شیعه و ایرانی بسیار مؤثر بوده‌است. به دلیل گسترش تشیع و شکل گیری فعلی آن در زمان پادشاهان صفوی و توسط ایرانیان، فرهنگ ایرانی و شیعه اشتراکات فراوانی دارد.

فرهنگ آذری:با آمدن اقوام آریایی به فلات ایران، اقوام بومی آذربایجان با ایشان آمیخته شدند و در یک اتحاد، پادشاهی ماد را به وجود آوردند. از آن تاریخ به بعد آذربایجان قسمتی از ایران بود و پس از حمله اعراب به ایران در قرنهای ابتدایی ورود اسلام به ایران آذربایجان از کانونهای عمده مقاومت وشورش ایرانیان در برابر اعراب بود. از حدود قرن پنجم هجری به بعد، حوادث متناوب یکی بعد از دیگری آذربایجان را آماج تهاجمات پیاپی قرار داد. بعد از سلجوقیان، دورِ سلسله جنبانی ترکان آتابای یا اتابکان آغاز و با نفوذ این اقوام و گسترش زبان ترکی، سیطرهٔ زبان آذری که بازمانده و متحول شدهٔ زبان مادها بود، محدود و رفته رفته رو به کاهش نهاد. با ادامه تسلط ترکان در دوران اتابکان باز هم عده ترک‌ها در سرزمین آذربایجان فزونی یافت و مآلاً زبان ترکی رونق بیشتری گرفت. در دوران مغول‌ها که بیشتر سربازان آنان ترک بودند و آذربایجان را تختگاه خود قرار دادند بازهم به نفوذ ترکان افزوده شد.

بعدها از زمان صفویان که خود به نوعی برخاسته از قوم مغول بودند و ورود اقوام قزلباش و اقوام دیگر به آن دیار آذربایجان از اهمیتی مضاعف برخوردار گشت و فرهنگ جدید آذربایجان که تأثیر گرفته از تاریخ پر فراز و نشیب خود بوده‌است، تأثیری شگرف بر تاریخ و فرهنگ ایران گذاشته‌است.

زبان و فرهنگ کردی: بیشتر تاریخ شناسان پر آوازه براین باورند که، کردهای امروز نوادگان مادهای دیروزند. این نکته که که زبان کردی بازماندهٔ زبان ماد است، و التزاما کردهای امروزی هم استمراری از مادهای باستان هستند، تا زمانی که زبان مادی بدرستی شناخته نشده، کماکان یک فرضیه باقی می‌ماند. آیین‌های ایرانی، مانند نوروز، مهرگان، و سده، میان کردان با شکوه بی‌مانندی برپا می‌گردد و تا امروز هم در میان گروه‌های بزرگی از کردان که به فرقه‌های کهن دینی این سرزمین منسوبند، ردپای بسیاری از باورهای «مغانی»، «مزدکی»، «زروانی» و «مانوی» دیده می‌شود که نمادی از اعتقاد مشترک باستانی آنان با کیش‌های ملی ایرانی می‌باشد. موسیقی کردی بخش بزرگی از موسیقی فعلی ایران را تشکیل می‌دهد و بسیاری از مشهورترین خواننده هاو گروه‌های موسیقی سنتی داخل ایران، از کردستان می‌باشند.

آیین میتراییسم یا مهرپرستی: مِهرپرستی یا آیین مهر یا میترائیسم بر پایه پرستش ایزد ایرانی مهر (میترا) بنیاد شده بود. به دلیل ارزش‌مندی آفتاب در این دین برخی نیز این دین را آفتاب‌پرستی دانسته‌اند. از زمانهای دور پیش از تاریخ ایرانیان پیرو آیین مهر یا کیش بغانی بودند. آیین مهر یک دین یا قانون تدوین شده نیست آیین و سنتی است که آغاز آن تاریک است. اولین گروه آریایی‌هایی که وارد فلات ایران شدند در پیمان نامه‌های میان خود به میترا سوگند می‌خوردند. بسیاری از جشن‌های و سنن ایرانی ریشه در میتراییسم دارد به طور مثال شب یلدا ریشه در اعتقاد ایرانیان به تولد میترا در این زمان دارد. روزها تا این شب کوتاه می‌شوند و بعد از این شب شروع به طولانی شدن می‌کنند. این جشن در ماه پارسی «دی» قرار دارد که نام آفریننده در زمان پیش از زرتشتیان بوده‌است که بعدها او به نام آفریننده نور معروف شد.

نقاط ضعف

در اثر حملات بسیار گسترده‌ای که بر ایران در طول تاریخ وارد شده‌است و در کنار آن آب و هوای گرم و خشک ایران، فرهنگ ایران دچار مشکلات عدیده‌ای شده‌است. منظور از حمله، تهاجمی است که به سلطه قومی خارجی با منافع متفاوت، و تامین اهداف آن قوم برای مدتی طولانی منتهی شده‌است (که حملات اسکندر مقدونی، اعراب و مغولها از این دسته‌اند یعنی سه حملهٔ بزرگ همراه با تهاجم فرهنگی در تاریخ ایران). حملاتی که به سلطه قوم خارجی با منافع متفاوت منجر می‌شود به صورت‌های گوناگون بر فرهنگ یک کشور تأثیر می‌گذارد که می‌توان به ایجاد ترس و روحیه محافظه کاری و در کنار آن افزایش خشونت در جامعه و همچنین ورود فرهنگ و زبان بیگانه اشاره کرد.

مطابق آمار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در سال‌های اخیر سرانه تفریحی و امور فرهنگی در این کشور از سال ۱۳۸۳ به این سو کاهش یافته است و از ۳٫۴٪ در آن سال به ۲٫۵٪ در سال ۱۳۹۲ رسیده است. این مقدار حدوداً یک‌شصتم هزینه‌های جاری خانوار است و یک‌ششم میانگین جهانیست. این نسبت در اروپا یک‌پانزدهم، آمریکا یک‌چهاردهم و آسیای شرقی یک‌بیستم تخمین زده شده است.

فرهنگ و تمدن اسلام مجموعه باورها و ارزشهای اسلامی و نمود آن در پیشرفت علم و هنر و ظهور نهادها‌ی اجتماعی و سیاسی در بین ملل و مردمی است که اسلام را به عنوان دین خود پذیرفتند. فرهنگ اسلام توانست در طول چند قرن تمدنی عظیم و بی نظیر را در منطقه وسیعی از جهان به وجود آورد. مسلمانان از نیمه دوم قرن دوم هجری تا اواسط قرن هشتم (در حدود شش قرن) رهبری علمی جهان را در دست داشتند.

ادامه مقاله در ادامه مطالب ... 

اعلام خبر : آگاهی و هشدار به نیروهای خودی مبنی بر نزدیک بودن عملیات تعرضی دشمن. 
این هشدار که برای آماده شدن می‌باشد، ممکن است چند ساعت، چند روز و یا زمانی طولانی‌تر از آغاز مخاصمات اعلام گردد. 
دستگاه‌ها و وسایل اعلام خبر شامل رادار، دیده‌بانی بصری، آژیر، بلندگو، پیامها و آگاهی های هشدار دهند می‌باشد. 

مقاوم سازی و استحکام :  ایجاد هر گونه حفاظتی که در مقابل اصابت مستقیم بمب، راکت، موشک، گلوله توپخانه، خمپاره و یا ترکش آنها مقاومت نموده و مانع صدمه رسیدن به نفرات، تجهیزات یا تاسیسات گردیده و اثرات ترکش و موج انفجار را به طور نسبی خنثی نماید. پناهگاه، جان پناه، سازه‌های امن و مقاوم‌سازی تاسیسات، ایجاد استحکامات صحرایی و سازه‌های موقتی، دال بتنی، کیسه شن، خاک‌ریز، بشکه شن و یا استوانه بتنی و... جزء استحکامات محسوب می‌شوند. 

منظور از تفرقه، جداسازي بخشي يا بخشهايي از تجهيزات، قطعات يدكي مواد و ساير وسائل و انتقال آنها به محلي غير از محل استقرار دائمي و نجات آنها از تاثير يك حمله هوايي موشكي احتمالي است. اين امر نبايد باعث توقف كامل فعاليت‌ها گردد.

پراكندگي عناصر كالبدي يكي از مباحث مهم پدافند غيرعامل محسوب مي‌گردد كه در كاهش خسارت ناشي از ايراد ضربه تخريبي دشمن بسيار موثر است و به عكس در صورتي كه دشمن در مراحل تهاجمي خود پيش از شناسايي حضور و با بازشناسي به مرحله نشانه‌روي و اصابت دست يابد تمركز عناصر كالبدي و حساس مجموعه مورد تهاجم موجب مي‌گردد عمليات تهاجمي با حجم كمتر و متمركز، بيشترين تخريب را به جا بگذارد.

ايجاد مجتمع‌هاي عظيم صنعتي،‌تاسيسات بندري وسيع، نيروگاه بزرگ و غيره در كشور كه ممكن است مورد حمله هوايي دشمن قرار گيرد به صلاح نيست.

در مورد مراكز موجود لازم است مطالعات صورت گرفته و در صورت امكان طرح‌هايي جهت انتقال تدريجي آنها به نقاط مختلف كشور تهيه شود تا با رعايت اصول پراكندگي در محل‌هاي جديد مستقر گردند.

اختفا 
تعریف اختفا : مخفی کردن خود و تجهیزات از دید دشمن را اختفا گوین و بر دو نوع است 

الف ) اختفای طبیعی : معمولاً اشیاء مجاور مانند بوته ها ، علفها ، کنده درختها بوجود آمده اند و نیازی به تغییر دادن در آنها برای استفاده ، نمی باشد. 

ب ) اختفای مصنوعی : اختفای مصنوعی را باید از اجسامی مانند تور ، علف ، برگ ،پارچه و غیره فراهم نمود .بدیهی است در هر نوع اختفا باید اثرات تغییر فصل را در نظر داشت.تذکر : باید دانست که اختفا فقط افراد و وسایل را در برابر دید دشمن حفظ می کند. 

قواعد اختفا 

1 – از حرکت بیهوده دوری کنید. 

2 – از تمام وسایل اختفا استفاده کنید. 

3 – در هنگام دیده بانی در پائین قرار بگیرید. 

4 – اشیائ براق را نمایان نکنید. 

5 – از خط افق دوری کنید. 

6 – خطوط تنظیم پیرامون اشیاء را بهم بزنید. 

7 – سکوت را رعایت کنید . 

عوامل تشخیص اختفا 
الف ) صدا 
ب ) نور 
ج ) حرکت 


پوشش 
تعریف پوشش : حائلی که سرباز را در برابر آتش دشمن حفظ می کند که بر دو نوع است. 

الف ) پوشش طبیعی : گودالها ، جویها ، ضد شیبهاب 

ب )پوشش مصنوعی : چاله ها ، سنگر ها ، دیوارها که افراد و وسایل را در برابر آتش تیر کشنده دشمن و تا اندازه ای آتشهای با تیر منحنی و اثرات هسته ای محافظت می کنند.

اِستِتار یکی از راه‌هایی است که برای در امان ماندن موجودات زنده و غیر زنده از دیده شدن به وسیله دشمن از طریق غیرقابل تشخیص شدن از محیط اطراف به‌کار می‌رود.

در طبیعت : 

در طبیعت جانورانی که با محیط خود هم‌رنگ هستند از این روش سود می‌برند.^[۱] مانند طرح و رنگ یکسان بدن یوزپلنگ با گیاهان زیست‌بومش و همرنگ‌شدن آفتاپ‌پرست با محیط اطرافش.

اصول استتار 

اصول استتار شامل انتخاب محل، انضباط استتار و ساختمان استتار است.

انتخاب محل

انتخاب محل یا موضع یابی، انتخاب بهترین و مطلوبترین نقطه و محل استقرار است به طوری که پنهان و مخفی نمودن نیروی انسانی، وسایل و تجهیزات و فعالیتها را به بهترین وجه امکانپذیر سازد؛ بنابراین اگر انتخاب محل به خوبی انجام شود، به کارگیری و استفاده از وسایل و ابزار مصنوعی جهت استتار و اختفا ضرورتی پیدا نمی‌کند و یا این ضوررت به حداقل ممکن تقلیل خواهد یافت. مکان یابی صحیح آسیب‌پذیری را تا حد قابل توجهی تقلیل می‌دهد، وضعیت پدافندی مناسبی ایجاد می‌کند، دشمن را در حمل با مشکل و محدودیت مواجه و ابتکار عمل را از وی سلب می‌کند، نیاز به تسلیحات پدافندی را تقلیل می‌دهد و نهایتاً صرفه جویی قابل توجهی را در حفظ سرمایه‌های ملی به دنبال دارد. اثرات تخریبی حملات و بمبارانهای هوایی عراق در جنگ ایران و عراق به مراکز حساس و حیاتی ایران مانند پالایشگاه آبادان، سایت سی.آر. سی، دهلران، پالایشگاه اصفهان، نیروگاه آبی سد دز، مرکز مخابرات ماهواره‌ای شهید قندی و ... نتایج متفاوتی داشته است که یکی از عوامل عمده آن وضعیت و موقعیت مکانی مناسب و یا غیر مناسب این مراکز بوده است

انضباط استتار

انضباط استتار عبارت از کارهایی است که ظاهر طبیعی یک منطقه را تغییر داده یا موقعیت افراد و تجهیزات را بدون اینکه حتی دیده شوند برای دشمن آشکار می‌سازد. رعایت شدید و قاطع و دقیق انضباط استتار به صورت فردی و گروهی دومین اصل و شرط اساسی دستیابی به استتار و موفقیت در آن است.